ایسنا : رئيس بخش جراحي عروق بيمارستان سينا درباره درمان زخم پاي ديابتي گفت: ابتدا بايد نوع زخم پاي ديابتي مشخص شود سپس درمان زخم بسته به عامل و علت آن طراحي شود.

دکتر محمدرضا ظفرقندي استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) واحد علوم پزشکي ايران ادامه داد: پاي ديابتي، مي‌تواند باعث تنگي عروق محيطي و نيز از سوي ديگر تخريب اعصاب محيطي شود که هر دوي اين عوامل مي‌تواند به زخم پاي ديابتي منجر شود.

وي در خصوص مورد اول يعني تنگي و انسداد عروق محيطي، گفت: ايسکمي يا نرسيدن خون به اعضايي مانند انگشتان پا مي‌تواند باعث زخم ديابتي شود که حدود 30 درصد زخم هاي ديابتي از اين نوع هستند.

اين استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران،همچنين در خصوص تخريب اعصاب محيطي که باعث از بين رفتن حس پا و ايجاد اختلال حس مي‌شود، گفت: در اثر اختلال حس، در نواحي فشاري پاي فرد، زخم‌هاي فشاري ايجاد مي‌شود که اين نوع زخم‌ها حدود 70 درصد زخم‌هاي ديابتي را تشکيل مي‌دهد.

وي در خصوص زخم‌هاي پاي ديابتي ادامه داد: ابتدا بايد نوع زخم‌ها از يکديگر تفکيک داده شوند که آيا يکي از انواع مذکور يا ترکيب آنها و يا حتي ترکيب اين دو با يک نوع سومي است. سپس بسته به اتيولوژي، عامل و علت زخم، درمان آن طراحي شود.

رئيس بخش جراحي عروق بيمارستان سينا با بيان اين که پايه درمان کنترل قند است؛ گفت: در مواردي که عامل عروقي موجب زخم شده است، بايد به دنبال احياي گردش خون و پيوند رگ بود اما در مواردي که عامل عصبي موجب زخم است، حرف اول را رفع عامل فشار و مراقبت مي‌زند و سبک زندگي، نپوشيدن کفش تنگ و مراقبت از پا مي‌تواند زخم را بهبود دهد.

هدف اصلی از رژیم درمانی در بیماران دیابتی، استفاده از موادغذایی به صورت متعادل است. اصولاً رژیم غذایی ای كه توسط كارشناسان و متخصصان تغذیه برای افراد دیابتی تهیه می شود دارای اهداف زیر است:

- رساندن قند خون به سطح طبیعی

- حفظ سطح چربی های خون در حد طبیعی

- كاهش مشكلات خاص بیماران دیابتی

- به دست آوردن و حفظ وزن ایده آل

- رساندن مواد مغذی به بدن به میزان لازم

- تأمین انرژی موردنیاز بدن جهت انجام فعالیت های لازم

- جلوگیری از بروز عوارض و مشكلات ناشی از دیابت

توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع اول

1. سعی كنید برنامه غذایی خود را به طور منظم تنظیم كنید. به نحوی كه هر روز در ساعات معینی غذا بخورید.

2. روزانه بین 4 تا 5 وعده غذا بخورید.

3. در هر وعده مقادیر متناسبی از كربوهیدرات ها را مصرف كنید تا دچار عوارض ناشی از نوسانات قندخون نشوید.

4. چربی دریافتی از طریق موادغذایی را محدود كنید.

5. مصرف قندهای ساده مانند شكر، شكر قرمز، عسل و شربت ذرت را محدود كنید.

6. مصرف فیبر را تا میزان 25 میلی گرم به ازای هر 1000 كیلوكالری دریافتی افزایش دهید. جهت اطلاع از میزان كالری موردنیاز روزانه خود، با متخصص تغذیه مشورت نمایید. منابع غذایی فیبر عبارتند از : انواع میوه و سبزی، حبوبات و غلات سبوس دار.

7. تلاش كنید از محصولات بدون قند مانند نوشابه های بدون قند، ژله بدون قند و بیسكوئیت های بدون قند استفاده كنید.

8. از میوه های تازه و كلوچه های كم چربی و غلات به عنوان میان وعده استفاده كنید.

9. هر روز صبح، غلات پرفیبر را برای صبحانه انتخاب كرده و از مصرف غلات دارای مقادیر زیاد شكر خودداری كنید.

10. به جای آب میوه از میوه تازه استفاده كنید.

11. از شیرهای كم چربی استفاده كنید.

12. روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم

از آنجایی كه بیماران دیابت نوع دوم در سنین بالاتری قرار دارند، مهم ترین كار در این بیماران، كنترل وزن می باشد. بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم باید توصیه های ذیل را مدنظر قرار دهند:

1. مصرف فیبرهای محلول به میزان 25 گرم به ازای هر 1000 كیلوكالری ضمن ایجاد احساس سیری ، می تواند به كنترل قندخون كمك كند. یكی از انواع فیبرهای محلول پكتین می باشد كه در سیب ، مركبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت ، توت فرنگی ، هویج و غلات سبوس دار وجود دارد . غیر از این مواد غذایی، منابعی فیبری كه در بالا ذكر شده اند را نیز مصرف كنید.

2. تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید.

3. حتما قبل از صرف غذا از سالاد یا موادغذایی كم كالری مانند كاهو، كرفس، ژله بدون قند و سوپ های ساده و كم كالری استفاده كنید.

4. از مصرف آب میوه در صبح و به صورت ناشتا خودداری كرده و به جای آن در طول روز از میوه تازه استفاده كنید.

5. از نوشیدنی ها و دسرهای بدون قند استفاده كنید.

6. آرد گندم كامل را جانشین آرد سفید كنید.

7. از مصرف روغن ماهی و مكمل نیاسین خودداری كنید زیرا باعث افزایش قند خون می شوند.

8. مصرف چربی ها را در برنامه روزانه غذایی خود طبق نظر متخصص تغذیه كاهش دهید.

9. روزانه 8 لیوان آب بنوشید.

نكات مهم و قابل توجه برای خانواده ها و بیماران

1. افراد دیابتی مبتلا به بیماری كلیوی نیز باید به تغذیه خود توجه خاصی داشته باشند، زیرا بیماری كلیوی با عمل بسیار از مواد مغذی تداخل دارد. لذا مصرف مكمل های تغذیه ای مگر با اجازه متخصص تغذیه توصیه نمی شود.

2. از آن جایی كه كمبود بعضی از ویتامین ها باعث تشدید بیماری دیابت می گردد، باید سعی كرد تا مقادیر متناسب ویتامین ها از طریق موادمغذی دریافت شوند. به دلیل افزایش نیاز به ویتامین ها در این بیماران باید مكمل ویتامینی مصرف شود، ولی برای جلوگیری از عوارض مصرف بیش از حد آنها با متخصص تغذیه مشورت كنید.

3. ویتامینC برای ورود به داخل سلول، نیاز به انسولین دارد. تحقیقات نشان می دهد كه مقدار این ویتامین در افراد دیابتی پایین تر از حد طبیعی می باشد؛ لذا مصرف میوه و سبزی فراوان و همچنین مكمل ویتامینC ضروری است.

4. بعضی از داروهای خوراكی كاهش دهنده قند خون، باعث كمبود ویتامینB12 در بدن می شوند. بنابراین در این مورد نیز باید با یك متخصص تغذیه مشورت كنید، زیرا كمبود این ویتامین می تواند باعث تخریب بافت عصبی شود.

5. بیماری دیابت می تواند باعث كمبود بیوتین در بدن شود. از آن جایی كه كمبود این ماده مهم می تواند باعث تخریب بافت عصبی در بازوها و ساق پا شود، مشورت با متخصص جهت آشنایی با منابع مصرف و میزان مورد نیاز آن ضروری است.

منبع

تبیان

فولدینگ پروتئین ها فرایندی است که طی آن ترادف خطی اسید های آمینه یک زنجیره پلی پپتیدی، ویژگی های ساختاری جهت تبدیل شدن به یک پروتئین فعال را کسب می کنند (9). رسیدن به ساختار فعال سبب می شود که پروتئین ها از نظر سطح انرژی به حالت پایدار برسند. فرایند فولدینگ پروتئین ها در طی تکامل به وسیله سیستم های پشتیبانی درون سلول ها توسعه یافته است. این سیستم ها شامل خانواده های پروتئینی بسیار حفاظت شده ای است که مولکول های چاپرون نامیده می شوند و در غلظت های زیاد در تمامی سلول های زنده یافت می شوند (8 و9). چاپرون ها فرایند فولدینگ متنوعی را درعمر پروتئین ها از سنتز آنها گرفته تا تجمع و انتقال آنها، عبور و مرور پپتیدها و تجزیه شدنشان هدایت می کنند (1). از آنجایی که شوک حرارتی سنتز این پروتئین ها را شدیداً القا می کند به آنها پروتئین های شوک حرارتی یا  Hsp گفته می شود ودرشرایط استرسی درسلول بیان می‌گردند نقش این پروتئین ‌ها جلوگیری از تغییر ساختاری پروتئین‌ها تحت عوامل استرسی می‌باشند. بیان پروتئین‌های Hsp بواسطه چندین نوع از عوامل استرس زا همچون استرس‌های اکسیداتیو، فلزات سنگین، خشکی، نمک، مواد شیمیایی سمی و همچنین شرایطی که موجب جراحت و نکروزیس می‌گردد القاء می‌گردند (2). پروتئین‌های Hsp از طرفی به جایگا ه های هیدروفوبیک روی پلی پپتیدها متصل گشته و سبب بروز تغییرات ساختاری در آنها می‌گردند و از سوی دیگر سبب جلوگیری از ایجاد پپتید هایی با فولدینگ اشتباه می‌گردند(6).5 خانواده اصلی چاپرونی در گیاهان که نقش اساسی درفولدینگ مجدد پروتئین ها دارند خانواده های Hsp70(Dnak)، sHsp، Hsp60(GroEL)،Hsp90 ، Hsp100 هستند. چاپرون ها با اتصال به بخش هیدروفوب پلی پپتید نوظهوریا پروتئینی که نیاز به فولد شدن مجدد دارد طی سیکلی با مصرف ATP ، تغییر ساختار داده و پروتئین را فولد می نمایند(8).

References

1.     Barral, J. M., Broadley, S. A., Schaffar, G., Hartl, F. U. (2004). Roles of molecular chaperones in protein misfolding diseases. Cell Dev Biol. 15(1):17–29.

2.     Boston, R. S., Viitanen, P. V., Vierling, E. (1996). Molecular chaperones and protein folding in plants.  Plant Molecular Biology 32:191-222.

3.     Geraldine, J., Mala, S., Rose, C. (2010). Interactions of heat shock protein 47 with collagen and the stress response: An unconventional chaperone model? Life Sciences 87: 579–586.

4.     Hartl, F.U., Martin, J. (1995). Molecular chaperones in cellular protein folding. Curr Opin Struct.  Biol. 5(1):92-102.

5.     Hartl, F.U. (1996).  Molecular chaperones in cellular protein folding. Nature 381: 571–579.

6.     Houry, W. A. (2001). Chaperone-Assisted Protein Folding in the Cell Cytoplasm. Current Protein and Peptide Science 2: 227-244.

7.     Karlin, S. and Brocchieri, L. (1998). Heat shock protein 70 family: multiple equence comparisons, function, and evolution. J. Mol. Evol. 47: 565–577.

8.     Mogk, A., Matthias, Mayer, P., Deuerling, E. (2002). Mechanisms of Protein Folding: Molecular Chaperones and Their Application in Biotechnology. Chem Bio Chem 3: 807-814.

9.     Walter, S., Buchner, J. (2002). Molecular Chaperones–Cellular Machines for Protein Folding.  Angew. Chem. Int. Ed. 41: 1098- 1113.

10.                        Wickner, S., Maurizi, M. R., Gottesman, S. (1999). Posttranslational quality

control: folding, refolding, and degrading proteins. Science. 286:1888-1893.

11.                        Zhang, X., Glaser, E.  (2002).  Interaction of plant mitochondrial and chloroplast signal peptides with the Hsp70 molecular chaperone . TRENDS in Plant Science Vol.7 No.1.

نویسنده جلیل عباس پور، دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی اصفهان