هورمون های پروتئینی و امینواسیدی چگونه از مویرگ عبور کرده وارد مایع میان بافتی می شوند و بر غشا سلول و گیرنده اثر می گذارند در حالی که هر ماده ای نمی تواند از مویرگ عبور کند ایا منفذ است یا از بین سلول های بافت پوششی ان عبور می کند؟

ساختمان جدار مویرگ ها

جدار مویرگ از یک لایه ی نازک تک سلولی از سلول های آندوتلیال تشکیل شده و توسط یک غشاء پایه درطرف خارج احاطه شده است.ضخامت کل جدار مویرگی حدود 5/0 میکرومتر است.قطر مویرگ 4تا9 میکرومتر یعنی به اندازه ای است که گویچه های سرخ و سایر سلول های خونی می توانندبه طور فشرده از آن رد شوند.
در جدار مویرگ دو معبر بسیار ظریف و کوچک دیده می شود که داخل مویرگ را با خارج آن مربوط می سازد.یکی از این ها شکاف بین سلولی یعنی شکاف نازکی است که بین سلول های آندوتلیال مجاور قرار دارد.هریک از این شکاف ها به طور متناوب توسط    تیغه های کوتاهی از اتصالات پروتئینی که سلول های آندوتلیال را در کنار یکدیگر نگاه می دارند قطع می شوند اما هر تیغه به نوبه ی خود پس از طی مسافت کوتاهی شکسته می شود به طوریکه در بین آن ها مایع می تواند به آزادی از طریق شکاف عبور کند. توزیع شکاف به طور طبیعی از نظر فاصله یکنواخت بوده و هر شکاف قطری حدود 6تا7 نانومتر (60تا 70 آنگستروم)دارد که اندکی کوچکتر از قطر مولکول پروتئین آلبومین است.

چون شکاف های بین سلولی فقط در لبه های سلول های آندوتلیال قرار گرفته اند معمولا نمودار بیش از یک هزارم سطح کل مویرگ نیستند.با این وجود سرعت حرکت جنبشی ناشی از گرمای مولکول های آب و نیز قسمت اعظم سایر یون ها و مواد کوچک محلول در آب بقدری زیاد است که تمام آن ها با سهولت از طریق منافذ شکافی یا شکاف های بین سلولی بین داخل و خارج مویرگ انتشار  می یابند.

همچنین در سلول های آندوتلیال وزیکول های پلاسمالمی ریز متعددی وجود دارند که با جذب بسته های کوچکی از پلاسمایا مایع بین سلولی در یک سطح سلول تشکیل می شوند.آن گاه این وزیکول ها می توانند به آهستگی در عرض سلول آندوتلیال حرکت کنند.همچنین فرض شده که بعضی از این وزیکول ها به یکدیگر پیوسته وکانال های وزیکولی در سراسر عرض غشاء مویرگی تشکیل می دهند.اما اندازه گیری های دقیق ثابت کرده اند که این انواع وزیکولی از نظر کمیتی اهمیت اندکی دارند.

انواع منافذ که در مویرگ های بعضی از اندام ها وجود دارند

منافذ موجود در جدار مویرگ های بعضی از اندام ها دارای مشخصات ویژه ای هستند تا بتوانند نیاز های خاص آن اندام ها را برآورده سازند.پاره ای از آن ها عبارتند از:

1-در مغز محل های تماس بین سلول های آندوتلیال به طور عمده از نوع اتنصالات محکم Tight هستند که فقط به    مولکول های بسیار کوچک اجازه ی ورود به بافت های مغزی را می دهند .این حالت موسوم به سدبین خون و مغز است.

2-در کبد عکس این موضوع صادق است.به این معنی که شکاف های موجود بین سلول های آندوتلیال مویرگی بسیار باز هستند به طوریکه تقریبا تمام مواد محلول پلاسما شامل حتی پروتئین های پلاسما می توانند از خون وارد بافت های کبدی شوند.منافذ موجود در غشاءمویرگ های روده در حد فاصل بین مویرگ های عضلات و کبد قرار دارند.

3-در کلافه های گلومرولی کلیه،منافذ بیضی شکل متعدد کوچکی موسوم به پنجره ها Fenestra مستقیما از وسط سلول های آندوتلیال عبور می کنند به طوری که مقادیر عظیمی از مواد می توانند بدون اجبار به عبور از شکاف های سلول های آتدوتلیال مستقیما از گلومرول ها فیلتر شوند.

منبع: http://groupbio.blogfa.com/post-573.aspx

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: